احمد محمدتبریزی
زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۱۱ دقیقه
بهرام رادان برای رسیدن به جایگاه فعلیاش در سینما راه درازی را طی کرده است. او دیگر آن جوان چشم آبی دههی هشتاد نیست و تجربههای گرانبهایی از همکاری با کارگردانان مختلف دارد. او حالا علاوه بر بازیگری، تهیهکنندگی میکند و سعی کرده در طول سالها جایگاه و پرستیژ خودش را در حرفهاش حفظ کند و شمایل یک سوپراستار را داشته باشد.
حضور رادان در سینما مربوط به دورهای است که رنگ چشم و زیبایی صورت شانس فرد را جهت گرفتن نقش زیاد میکرد. او نیز به واسطهی ویژگیهای ظاهریاش در سال ۱۳۷۹ اولین فیلم سینماییاش به نام «شور عشق» را بازی کرد و پس از آن حضوری بیوقفه در سینمای ایران داشت.
تلاش رادان برای پیشرفت در سینما و محدود نماندن به فیلمهای جوانپسند آن زمان ستودنی است. بازیگر کم حاشیهی این سالها علاقهای نداشت تا حضورش در سینما فقط به ظاهرش محدود شود، پس تواناییهایش را با نقشآفرینی در نقشهای مختلف محک زد. رادان که کار خودش را با فیلمهای عاشقانهی گیشه پسند شروع کرده بود، در عرض چند سال خودش را به بازیگری در فیلمهای مسعود کیمیایی، رخشان بنیاعتماد و داریوش مهرجویی رساند.
رادان این روزها با نقش ناصرالدین شاه در سریال «جیران» در شبکهی نمایش خانگی حضور دارد. بازی او در نقش ناصرالدین شاه محل بحثهای فراوانی شده است. برخی جنس بازی او در نقش این شاه ایرانی را ستایش میکنند و برخی دیگر معتقدند بازی رادان تناسب چندانی با چنین شخصیتی ندارد. حضور این بازیگر در سریال «جیران» فرصت خوبی است تا نگاهی به کارنامهی بازیگریاش داشته باشیم و بهترین فیلمهای او را در طول دو دهه حضورش در سینما ارزیابی کنیم.
۱۰. آشفتهگی
- کارگردان: فریدون جیرانی
- بازیگران: بهرام رادان، مهناز افشار، مهران احمدی
- سال ساخت: ۱۳۹۷
«آشفتهگی» از آن جنس فیلمهایی است که کمتر در سینمای ایران شناخته میشود. فیلمی در ژانر نوآر که بهرام رادان با بازی در دو نقش، بخش زیادی از بار فیلم را به دوش میکشد. جیرانی «آشفتهگی» را در سبک جنایی مورد علاقهاش ساخته و با اعتماد کامل به رادان برای او دو نقش در نظر گرفته است.
رادان در این فیلم نقش دو برادر دوقلو را بازی میکند که یکی از برادرها دیگری را به قتل میرساند و برای رسیدن به موقعیت مالی برادرش، باید خود را جای او جا بزند. تا به حال در سینمای جهان چندین فیلم با این موضوع ساخته شده و برای جذابتر کردن اثر باید دقت زیادی در کارگردانی و فیلمنامه کرد.
با اینکه ساختن چنین فیلمی اتفاق مبارکی در سینمای ایران است منتهی فیلم به خاطر ضعفهای زیاد در کارگردانی و فیلمنامه به راحتی از دست میرود. رادان در این فیلم حضوری نه چندان درخشان دارد و اگر میتوانست با ظرافت بیشتری نقشش را در بیاورد، یکی از ماندگارترین نقشهای در سینما را بازی کرده بود.
۹. گیلانه
- کارگردان: رخشان بنیاعتماد
- بازیگران: فاطمه معتمدآریا، بهرام رادان، باران کوثری
- سال ساخت: ۱۳۸۳
«گیلانه» فیلمی است که بر کاکل فاطمه معتمدآریا میچرخد و رادان نقشی فرعی در فیلم دارد اما حضور این بازیگر در نقشی متفاوت سبب شده تا نقش او در این فیلم در خاطرهها بماند. رادان نقش جانبازی شیمیایی را بازی میکند و در کنار معتمدآریا، برگهای برندهی فیلم هستند.
هماهنگی و تاثیرگذاری بازی این دو بازیگر که جلوههایی از ایثار، از خودگذشتگی و رنجهای عالم را نشانمان میدهد. بنیاعتماد با «گیلانه» دست بر روی سختیها و ویرانیها جنگ گذاشته و مصیبتهای وارد شده بر یک خانواده را به تصویر میکشد. این فیلم یکی از بهترین فیلمهای ساخته شده در رابطه با تبعات جنگ است که با نگاهی انسانی، حرفهای زیادی برای گفتن دارد.
هرچند حضور رادان نقشی فرعی دارد ولی جنس بازی و ارتباطش با معتمدآریا کمک زیادی به شکل گیری فضای فیلم کرده است. در کارنامهی بازیگری رادان، «گیلانه» مثل یک ستاره میدرخشد و از فیلمهای دیگر این بازیگر که نقش اصلی در آنها داشته یک سر و گردن بالاتر است.
۸. چهار انگشتی
- کارگردان: سعید سهیلی
- بازیگران: بهرام رادان، جمشید هاشمپور، لیلا اوتادی
- سال ساخت: ۱۳۸۶
سعید سهیلی زمانی که هنوز درگیر ساختن سریهای «گشت ارشاد» نشده بود، به دنبال طرح ایدههای تازه در فیلمهایش بود. فیلم با استفاده از ایدهی فیلم «درهای کشویی» فیلم را از دو منظر روایت میکند. یعنی یک بار نشان میدهد که شخصیت اصلی فیلم در صورت بروز اتفاق اول چه سرنوشتی پیدا میکردند و بار دیگر نشان میدهد بروز اتفاق دوم چه سرنوشتی برای همان شخصیت رقم میزند.
رادان در این فیلم دو نقش متفاوت را بازی میکند و موتور محرکهی داستان به شمار میرود. در فیلم ما دو روایت از شخصیت فواد با بازی بهرام رادان میبینیم،یک بار او را در نقش فواد بد و بار دیگر در نقش فواد خوب ظاهر میشود. اگر این ایده در طول فیلم به خوبی پردازش میشد یکی از فیلمهای متفاوت و خلاقانهی سینمای ایران لقب میگرفت.
اما گسترش پیدا کردن ایده و خط داستانی در طول فیلم به خوبی صورت نمیگیرد تا ایدهی خوب فیلم به نقطه ضعف آن تبدیل شود. اگر کارگردانی فیلم با دقت در جزئیات صورت میگرفت و شخصیت فواد نیز به درستی پردازش میشد، «چهار انگشتی» جایگاه ویژهای در سینمای کشور پیدا میکرد. با تمام نقصها و ایرادات فیلم، رادان سعی کرده در نقشی متفاوتتر از سایر فیلمهایش ظاهر شود و به نوعی برای بازی در این فیلم جسارت به خرج داده که قابل تقدیر است.
۷. سربازهای جمعه
- کارگردان: مسعود کیمیایی
- بازیگران: محمدرضا فروتن، بهرام رادان، مریلا زارعی، پژمان بازغی، پولاد کیمیایی
- سال ساخت: ۱۳۸۲
فرصت قرار گرفتن مقابل دوربین کارگردان کهنهکاری به نام مسعود کیمیایی از شانسهای خوب رادان در نخستین سالهای بازیگریاش بود. بازی در «سربازهای جمعه» برای رادان جوان موقعیت خوبی برای پختهتر شدن و بلوغ در سینما بود. رادان در سالهای بعد بار دیگر با فیلم «حکم» با کیمیایی همکاری کرد، ولی تجربهی بازی در نقش آصف برای بازیگر جوانی چون رادان بسیار مغتنم بود.
کیمیایی در «سربازهای جمعه» به دنبال فاصله دادن رادان از کاراکتر فیلمهای قبلیاش بود و او را در نقشی متفاوتتر محک زد. پوشیدن لباس سربازی و رفاقت با سه سرباز دیگر، موقعیت متفاوتی را برای رادان در طول فیلم رقم میزند. اگرچه رادان در فیلم از خانوادهای مرفه آمده ولی یک جوانِ بدون درد نیست. او جسارت روبهرو شدن با شخصیتهای قلدر را دارد و میتواند از حقش دفاع کند. همین جسارت آصف سبب شکلگیری رفاقت با سه سرباز دیگر میشود و آنها را برای گرفتن انتقام مهرداد آماده میکند.
حضور موفق رادان در «سربازهای جمعه» نشان داد که این بازیگر توانایی بازی در نقشهای متفاوت را دارد. نقش آصف در فیلم سختیهای خودش را دارد که رادان خیلی خوب توانسته ریزهکاریهای این شخصیت را در بیاورد.
۶. گاو خونی
- کارگردان: بهروز افخمی
- بازیگران: عزتالله انتظامی، بهرام رادان، بهاره رهنما
- سال ساخت: ۱۳۸۱
اینکه در سومین سال بازیگری، بازی در فیلمی مثل «گاو خونی» به بازیگر پیشنهاد شود، یکی دیگر از بختها و شانسهای بلند آن بازیگر به شمار میرود. بازی در کنار عزتالله انتظامی و فرصت حضور در فیلمی متفاوت، تجربههای خوبی برای یک بازیگر جوان به همراه دارد.
«گاو خونی» از فیلمهای خوب و متفاوت سینمای ایران است و افخمی هم سعی کرده در نهایت خلاقیت و ظرافت فیلم را کارگردانی کند. رادان در نیمی از فیلم حضور فیزیکی ندارد و ما فقط صدای او را به صورت نریشین میشنویم. از نیمهی دوم فیلم به بعد است که با شخصیت رادان در فیلم روبهرو میشویم.
افخمی با اقتباس از داستان جعفر مدرس صادقی به همین نام، کابوسهای جوانی را حکایت میکند که خاطرات پدر مرده اش، شهر زادگاهش یعنی اصفهان و رودخانه زاینده رود او را به مرز پریشانی رسانده است. با گذشت ۲۰ سال از ساخت این فیلم، «گاو خونی» همچنان میتوان پای تماشای «گاو خونی» نشست و از تماشایش لذت برد.
۵. شمعی در باد
- کارگردان: پوران درخشنده
- بازیگران: بهرام رادان، آزیتا حاجیان، شهاب حسینی
- سال ساخت: ۱۳۸۲
بهرام رادان خیلی زود مزد زحماتش در سینما را دید و توانست با فیلم «شمعی در باد» سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول مرد را کسب کند. رادان بار دیگر جرات ریسک کردن به خود را میدهد و در این فیلم نقش جوانی معتاد را بازی میکند. شاید فیلم در کارگردانی خیلی خیرهکننده نباشد ولی بازی رادان در نقش فرزین خیلی به چشم آمد و بخش دیگری از تواناییهای این بازیگر را به رخ کشید.
نقشآفرینی رادان در نقش یک جوان معتاد به حدی خوب بود که داوران بیست و دومین جشنوارهی فیلم فجر را مجاب به دادن سیمرغ بلورین کرد. سالی که او رقبای سرسختی مثل پرویز پرستویی برای فیلم «مارمولک»، پژمان بازغی برای فیلم «دوئل» و حسن پورشیرازی را برای فیلم «مهمان مامان» مقابل خود میدید.
بازیگران میدانند که بازی در نقشهای مثل معتادان سختیهای خاص خودش را دارد و بازیگر باید خیلی مراقب باشد تا در نقش اغراق نکند. رادان در فیلم به اندازه بازی میکند و نمیگذارد شخصیت فیلم توی ذوق بزند. به نظر میرسد حضور درخشان رادان در «شمعی در باد» سبب شده تا داریوش مهرجویی این بازیگر را برای فیلم «سنتوری» انتخاب کند.
۴. پل چوبی
- کارگردان: مهدی کرمپور
- بازیگران: بهرام رادان، مهناز افشار، مهران مدیری، هدیه تهرانی
- سال ساخت: ۱۳۹۰
پس از حوادث سال ۱۳۸۸ برخی از کارگردانان، با ساخت فیلمهای اعتراضی، شکایت و نارضایتی خودشان را نسبت به وضعیت سیاسی و اجتماعی کشور نشان دادند. کرمپور نیز با کارگردانی «پل چوبی» سیاسیترین فیلم کارنامهی فیلمسازیاش را ساخت و با مخالفتهایی نیز مواجه شد.
رادان در دههی ۹۰ دیگر آن جوان جویای نام اوایل دههی ۸۰ نیست. او در دههی ۸۰ با نقشآفرینی در بیش از ۲۰ فیلم اندوختهی خوبی برای خودش مهیا کرده است. رادان در این فیلم نقش اصلی را بازی میکند و به خوبی توانسته دردها و رنجهای یک مرد که زندگیاش از هم پاشیده را بازی کند. در فیلم پربازیگر کرمپور بازی رادان چشمنواز است و به یکی از نقاط قوت فیلم تبدیل شده. تصویر کردن تلخیهای یک جوان که در مدت کوتاهی زندگیاش به مرز نابودی رسیده از عهدهی یک بازیگر کاربلد برمیآید و رادان کسی است که توانسته این کار را انجام دهد.
«پل چوبی» به لحاظ داستان و جنس بازی، فرصت مغتنمی برای رادان بود تا بار دیگر خودش را چنین نقشی محک بزند. «پل چوبی» در کارگردانی با ضعفهای زیادی روبهرو بود ولی سبک بازی رادان و ماجراهای عاشقانهی او در طول فیلم، بخشی از نقصهای فیلم را میپوشاند.
۳. آواز قو
- کارگردان: سعید اسدی
- بازیگران: بهرام رادان، جمشید هاشمپور، ساره آرین
- سال ساخت: ۱۳۷۹
درست است که رادان با «شور عشق» وارد سینما شد اما این فیلم «آواز قو» بود که جا پای او را در سینما محکم کرد و تواناییهایش را نشان داد. بازی رادان در «شور عشق» چنگی به دل نمیزند و بازیاش نمیتواند بیننده را مجاب کند که یک استعداد ناب در بازیگری وارد سینما شده است. اما «آواز قو» رادان را در سینما یک پله جلو میبرد و به نوعی ناکامیهای این بازیگر در اولین فیلم سینماییاش را پوشش میدهد.
«آواز قو» در زمان خودش به یکی از فیلمهای پرسر و صدا تبدیل شد و رادان به نمادی از صدای اعتراض جوانان آن نسل بدل گشت. بازی روان رادان در این فیلم که علیه وضع موجود شوریده و رفتن را بر ماندن ترجیح داده برای بسیاری از مخاطبان سینما در آن زمان تازگی داشت.
رادان به عنوان جوانی یاغی از زندگی در ایران و بگیر و ببندهای تحمیلیاش خسته شده و خوشبختیاش را در جغرافیای دیگری زندگی جستوجو میکند. با باز شدن فضای سیاسی و اجتماعی جامعه پس از انتخابات دوم خرداد، چندین فیلم اعتراضی به شرایط موجود در سینما ساخته شد که «آواز قو» در این میان، یکی از بهترینها بود.
تعقیب و گریزهای رادان برای فرار از کشور و پایانبندی دراماتیک فیلم، «آواز قو» را برای سالها به فیلم محبوب جوانان تبدیل کرده بود. بازی خوب رادان در این فیلم موجب شد تا نامش در جشن خانهی سینما به عنوان نامزد بهترین بازیگر نقش اول مرد مطرح شود. موضوعی که برای یک جوان تازهکار و جویای نام در سینما اتفاق مهم به شمار میرود.
۲. بی پولی
- کارگردان: حمید نعمتالله
- بازیگران: بهرام رادان، لیلا حاتمی، رضا رشیدپور
- سال ساخت: ۱۳۸۸
حمید نعمتالله با فیلمهایش نشان داده چه توانایی بالایی در بازی گرفتن از بازیگران فیلمش دارد. رادان در «بی پولی» یکی از بهترین نقشها و بازیهایش را ایفا میکند و در زیر سایهی کارگردانی درستِ نعمتالله بر تواناییهایش صحه میگذارد.
«بی پولی» از بهترین فیلمهای سینمای ایران در دههی هشتاد است. نعمتالله پس از درخشش با «بوتیک» بار دیگر نشان داد چقدر خوب سینما را میشناسد و چقدر خوب فیلم میسازد. «بی پولی» ماجرای جوانی مغرور و پولدار است که به خاطر رخ دادن سریالی یکسری اتفاقات، وضع مالیاش هر روز خرابتر میشود.
از دست رفتن موقعیت اجتماعی و جایگاه یک انسان به خاطر بی پولی خیلی خوب در فیلم نشان داده شده و رادان نیز با بازیاش به در آمدن این فضا کمک کرده است. ریتم تند فیلم و بازی خوب رادان، «بی پولی» را به فیلمی خاطره انگیز برای سینمادوستان تبدیل کرده است.
۱. سنتوری
- کارگردان: داریوش مهرجویی
- بازیگران: بهرام رادان، گلشیفته فراهانی، مسعود رایگان، رویا تیموریان
- سال ساخت: ۱۳۸۵
بازی در «سنتوری» نقطه عطف کارنامهی بازیگری رادان است. یک کارگردان توانا و باتجربه با طرح قصهای جذاب و بازی گرفتن درست از بازیگرانش توانست رادان را در قلهی بازیگری سینمای ایران بنشاند. قطعا همکاری با کارگردانی در قد و قوارهی مهرجویی و بازی در فیلمی مثل «سنتوری» آرزوی بازیگران زیادی است و باز هم شانس به رادان رو کرد تا او نقش علی سنتوری را مال خود کند.
بازی در نقش علی سنتوری ریزهکاری و سختیهای خودش را داشت. رادان برای این فیلم باید از جلد یک نوازنده مشهور به جلد جوانی معتاد و آس و پاس میرفت و چقدر خوب هم این کار را انجام داده است. مشخص نیست رادان دوباره بتواند در عمر بازیگریاش چنین توانمند در نقشی ظاهر شود ولی حضور در همین فیلم برای یک بازیگر جوان کفایت میکند.
شخصیت علی در «سنتوری» چند بعدی طراحی شده و بازیگر با دقت زیادی چنین نقشی را بازی میکرد. طراحی روحیهی حساس یک هنرمند جوان که استعداد آمیخته با غرور دارد و به راحتی با جامعه و آدمهایش سازش نمیکند سختیهای خودش را دارد. همچنین کشیده شدن به سمت اعتیاد و منزوی شدن و در افتادن با اطرافیان بخشی دیگر از شخصیت علی سنتوری بود که رادان به خوبی همه را در بازیاش نشان داد. رادان برای نقشآفرینی در «سنتوری» جایزهی بهترین بازیگر نقش اول مرد را کسب کرد و بازیاش بسیار مورد توجه منتقدان قرار گرفت.
۲
برچسبها : بازیگرسینمای ایران
دیدگاه شما
۲ دیدگاه
-
میلاد
آقای بهرام رادان فوق العاده ترین بازیگر سینما هست ایشان بسیار عالی بازی می کنند. نقش هاشون یه مظلومیت و معصومیت خاصی داره.
-
علی
بهرام رادان بازیگری که پتانسیل بازی کردن تو فیلم های فراتر از سینمای ایرانم داره.تو کارایی که ازش نوشید با توجه به زمان،روایت،موضوع و متفاوت بودن بنظرم آواز قو بهترین فیلمشه.