Helaas verzinnen oplichters steeds meer manieren om ons voor de gek te houden. Een vorm van oplichting of misbruik die steeds vaker voorkomt is 'deepfakes'. In dit artikel leggen we je precies uit wat een deepfake is, hoe je een deepfake herkent en wat je kan doen als jij slachtoffer bent van een deepfake.
Wat is een deepfake?
Deepfake of deepfakes is een verzamelnaam voor beelden, geluiden en teksten die door kunstmatige intelligente software worden gecreëerd. Vaak spreken we over nepvideo’s of nepfoto’s die van een persoon zijn gemaakt, waarin iemand iets doet of zegt wat ze in werkelijkheid nooit hebben gedaan of gezegd.
Deepfakes: hoe werkt het?
De techniek die achter de deepfakes zit bestaat al een tijdje. Denk bijvoorbeeld aan de gezichtsfilters die je kunt toepassen op apps als Instagram en Snapchat. De app herkent jouw gezicht, kan als het ware zien waar je ogen, neus en mond zitten, en er verschijnt een passend filter rondom je gezicht. Bijvoorbeeld een filter waarop je een dierengezicht krijgt, of waarmee je jonger of ouder gemaakt kan worden.
Snel ontwikkeld
Deze techniek heet deep learning en bestaat uit kunstmatige intelligente software. Met deze techniek zijn computers door middel van het bestuderen van grote datasets met foto’s getraind om gezichtskenmerken te herkennen en deze ook te manipuleren. Dit is door de jaren heen snel ontwikkeld, waardoor er steeds beter lijkende nepfoto’s en filmpjes gemaakt worden. Doordat monden beter meebewegen bij de gesproken tekst en computers getraind kunnen worden op het herkennen van iemands stem, is het steeds makkelijker om iemand iets te laten zeggen wat diegene in werkelijkheid nooit heeft gezegd.
Hulp bij online seksueel misbruik
Via deze pagina vind je verhalen van anderen waarin je je misschien herkent. (Mogelijke) gevoelens van schaamte en schuld kunnen hierdoor minder worden. En je ontdekt hoe je met lotgenoten in contact komt.
Lees verder
Robin maakte online shaming mee en leert nu anderen over victim blaming
Lees het verhaal van RobinZijn deepfakes gevaarlijk?
De software waarmee deepfakes worden gemaakt, ontwikkelen zich erg snel waardoor het steeds lastiger wordt om nepmateriaal van echt materiaal te onderscheiden. Toch is het gebruik van deepfakes niet per definitie een gevaar. Denk bijvoorbeeld aan het inzetten van deze technologie in de productie van films en series. Acteurs kunnen er door deze techniek jonger of ouder gemaakt uitzien of al overleden acteurs krijgen een rol in een nieuwe film (die ze dus eigenlijk nooit echt hebben gespeeld).
Rouwverwerking en deepfakes
Ook bij rouwverwerking worden deepfakes ingezet. Oude beelden van een overledene kunnen digitaal tot leven worden gebracht. Door de inzet van een stemacteur kan een nabestaande een gesprek voeren met de overledene wat kan helpen bij de verwerking van het verlies.
Misleidende informatie door deepfakes
Toch wordt het manipuleren van beelden ook op verkeerde manieren ingezet, bijvoorbeeld om nepnieuws te verspreiden. Beelden van politici worden gemanipuleerd om hen dingen te laten zeggen die ze nooit echt hebben gezegd. Er wordt dan misleidende informatie verspreid. Dit kan grote gevolgen hebben, bijvoorbeeld wanneer er tijdens verkiezingstijd nepvideo’s van politici rondgaan. Sommige mensen geloven dit en worden vervolgens beïnvloed om anders te stemmen dan ze van plan waren.
Meeste deepfakes binnen porno
De meest voorkomende vorm van deepfakes is te vinden binnen de internetporno. Uit een rapport van Deeptrace blijkt dat het in 96 procent van alle deepfakes gaat om gemanipuleerde video’s waarin mensen ongewild te zien zijn in pornografisch materiaal. De gezichten van de actrices in dit materiaal worden vervangen door gezichten van andere vrouwen die daar geen toestemming voor hebben gegeven. In dit geval spreken we ook wel van 'deep nudes'. Dit overkomt niet alleen bekende mensen, maar ook doodgewone vrouwen. Het kan enorm vernederend, intimiderend en schadelijk zijn wanneer je op deze manier wordt afgebeeld en het materiaal ook terecht komt bij mensen die dichtbij je staan.
Hoe herken je deepfakes?
Als je twijfelt of materiaal dat je hebt gezien echt of nep is kun je naar een aantal signalen kijken om nepmateriaal te herkennen. Ten eerste kun je letten of het beeld natuurlijk op je overkomt. Beweegt de mond normaal, hoe ziet het knipperen van de ogen eruit, en kloppen de lichaamsbewegingen met de beweging van het hoofd. Ook kan een vervaging van de beeldkwaliteit een teken zijn dat het materiaal is bewerkt. Daarnaast is het altijd goed om te kijken naar de bron van het materiaal. Als je de afzender niet kent, kun je kijken of je hier meer informatie over kunt vinden. Mocht je weinig of geen betrouwbaar lijkende informatie vinden dan is dit ook een reden om te twijfelen over de echtheid van het materiaal.
Wat kan je doen als je slachtoffer bent van deepfakes?
Wanneer je zelf te maken hebt met een situatie waarin er nepmateriaal van jou verspreid wordt kun je hier melding van maken en hulp inschakelen. Een organisaties die bijvoorbeeld gespecialiseerd is in onder andere het verwijderen van nepmateriaal of seksueel getint beeldmateriaal, is Helpwanted. Ben je op zoek naar informatie over online seksueel misbruik, of het op een andere manier misbruiken van beeldmateriaal? Of heb je te maken met een vorm van online seksueel misbruik en ben je op zoek naar hulp? Ga dan naar deze pagina op SlachtofferWijzer. Ken je iemand die te maken heeft met misbruik van beeldmateriaal en wil je hem of haar graag steunen? Ga dan naar onze pagina speciaal voor naasten.
Hulp bij online seksueel misbruikAangifte doen van deepfakes
Dat er iemand een deepfake van jou heeft gemaakt kan diepe sporen nalaten, bovendien is het strafbaar. Daarom kan je hier aangifte van doen. Aangifte doen is niet verplicht, maar het kan er wel voor zorgen dat de dader dezelfde fout niet nog een keer maakt in de toekomst. Hieronder vind je meer informatie over hoe je aangifte doet.
Hoe doe je aangifte?Lees verder
Wat te doen bij online seksueel misbruik?
Online seksueel misbruik: ontdekt wat je moet weten, hoe jij jezelf kunt beschermen en waar jij hulp kunt vinden. Vind informatie over hoe je online seksueel misbruik kunt herkennen, voorkomen en actie kunt ondernemen.
Hoe help ik iemand die te maken heeft (gehad) met online seksueel misbruik?
Wil jij een naaste helpen na online seksueel misbruik? Vind juiste hulp en info: Alles van je eigen tot professionele hulp en gevolgen tot wat niet helpt.
Expose groepen op Telegram: een hedendaagse heksenjacht
Het online delen van beeldmateriaal van jonge meiden is een groeiend en ernstig probleem. Met name op de messenger-app Telegram wordt er in expose groepen beeldmateriaal gedeeld.
Sexting? Ja! waarom niet? Doorsturen naar anderen? Natuurlijk niet!
Sexting? Waarom niet! Laten we voor de verandering inzoomen op de mensen die ervoor kiezen om foto’s of filmpjes te verspreiden.
De hele dag kijken naar kinderporno, op zoek naar die ene aanwijzing
130 kinderen wist de politie het afgelopen jaar te identificerenals slachtoffer van seksueel misbruik in Nederland. Lees hier verder.
Online roddelkanalen op TikTok: wat kun je doen?
Hoe werken online roddelkanalen? En wat zijn Gossip Girl accounts op TikTok? Wat kun je doen? Wij leggen het uit in de dit artikel.
Grooming: hoe kun je hiervoor waken?
In dit artikel lees je meer over grooming. Wat is grooming? Hoe gaat eengroomer te werk? En wat te doen bij een vermoeden van grooming?
Wat zijn de gevolgen van (online) seksueel misbruik?
Seksueel misbruik is heel heftig om mee te maken. Hier kan je lichamelijk en psychisch last van hebben. Lees hier meer over de gevolgen en wat je er tegen kunt doen.
Wat is slutshaming: betekenis, vormen en wat kun je doen
Slutshaming komt steeds vaker voor, zowel online als offline. Maar wat is het precies? Dat leggen wij je uit in dit artikel.
Praten over seksualiteit
Het kan lastig en ongemakkelijk zijn: met kinderen praten over seksualiteit. Hoe praat je hierover met je kind? En waarom is het belangrijk?
Tips om cyberpesten te voorkomen
Cyberpesten kan net zo'n grote impact hebben als gewoon pesten. Wat is het? Hoe kun je cyberpesten voorkomen? 5 tips tegen cyberpesten.
Online shaming: wat is het en wat kan je doen als dit meemaakt?
Wat is online shaming, welke vormen van online shaming zijn er en wat kan je doen als je hier zelf slachtoffer van bent? Lees hier verder.
Deel jouw verhaal
Jouw verhaal kan veel steun geven aan anderen. Lees hier hoe je jouw verhaal kunt delen zodat nog meer mensen herkenning kunnen vinden op Slachtofferwijzer.
Online seksueel misbruik: betekenis, vormen en voorbeelden
Wat is online seksueel misbruik? Wij hebben de betekenis, vormen en voorbeelden op een rij gezet.
7 tips voor ouders: hoe houd je TikTok veilig?
TikTok is razend populair bij kinderen maar het is lang niet altijd veilig. Hoe zorg je dat jouw kind veilig op TikTok is? Bekijk hier 7 tips!
Vertel ons wat je vindt van deze website
